Shakes; voeding of vulling?

By Carolien Linnemann
13 jun. 2018

De zomer komt eraan en er moeten snel nog even wat kilo’s af. Tijd voor een dieet. Het is algemeen bekend dat je afvalt als je minder eet. Shakes zijn hiervoor al sinds jaar en dag een hulpmiddel. Je hoort zelfs fanatieke sporters erover dus dat moet wel goed zitten dan, toch? Dus je start met een vloeibaar dieet bestaande uit verschillende zakjes. Grote stappen, snel thuis. Je hebt immers geleerd; afvallen is afzien en je moet dingen schrappen. Kauwen hoort daar blijkbaar ook bij. Je kent een paar mensen die via deze weg vele kilo’s zijn verloren. Dat ze die erna weer zijn aangekomen heeft niets met dat regime te maken. Zíj hebben het gewoon niet goed aangepakt en dat gaat jou niet overkomen. Toch?

Dieet of leefstijl

Dit verhaal hoor ik regelmatig aan. Als ik dan een wenkbrauw optrek zijn daar twee reacties op mogelijk; iemand roept dat het bij hen écht werkt, ze zijn al veel afgevallen hoor! Of ik krijg een ongemakkelijk lachje terug. De eerste groep heeft deze methode nog niet heel vaak geprobeerd en is nog vol overtuiging dat het gaat werken. De tweede weet inmiddels dat mijn scepsis terecht is maar weten gewoon niet zo goed hoe ze het dan wél zouden moeten aanpakken. Deze tijdelijke pleister is het enige middel dat ze kennen.

Je moet ook niet aan een leefstijlcoach verkondigen dat je op ‘dieet’ bent. Dat staan lijnrecht tegenover waar ik voor sta! Een dieet is iets tijdelijks; een periode afzien volgens strikte regels van wat wel en vooral niet mag. Dat heeft niets met een duurzame leefstijl te maken. Dat wil niet zeggen dat ik neerkijk op mensen die naar zo’n methode grijpen. Ik heb enorm veel bewondering voor hun doorzettingsvermogen. Zelf zou ik het nog geen dag volhouden als ik mijzelf iets zou moeten ontzeggen. Iets met roze olifantjes.

Het is zo jammer dat jij je doorzettingsvermogen op de verkeerde manier inzet. Dit komt doordat jou is geleerd dat het alleen lukt om af te vallen door jezelf te straffen. Je moet keihard voor jezelf zijn en anders kom je er niet. Je hebt het immer jezelf aangedaan en nu moet je daarvoor boeten.

Supplement of maaltijdvervanger

Wat jij moet doen, is juist goed voor je lijf zorgen. Denk na over wát je eet en luister naar je gevoel. Je bent vast niet verbaasd als ik tegen je zeg dat je beter geen chips kan eten als je wilt afvallen. Van wat voor soort groente gemaakt dan ook. Wat jouw lijf nodig heeft is voeding, geen vulling.

Je lijf heeft een uitgebalanceerde combinatie nodig van voldoende eiwitten, vetten een koolhydraten. Een goede maaltijd bestaat uit deze drie elementen en bevat daarnaast vezels, vitaminen, mineralen en overige voedingsstoffen. Er zijn enorm veel producten op de markt die ervoor gemaakt zijn om gezond eten of afvallen schijnbaar makkelijk te maken. Maar als je niet precies weet wat daar in zit en wanneer je die het beste kan gebruiken, is de kans groot dat je ze verkeerd inzet in je voedingspatroon. Ik zal een paar voorbeelden toelichten:

Voeding of vulling?

Maaltijdshake:

Deze zijn verkrijgbaar via sommige drogisten of speciale dieet-programma’s en bedoeld als maaltijdvervanger. Echter, in de praktijk bestaan ze meestal helemaal niet uit een uitgebalanceerde combinatie van bovengenoemde voedingsstoffen en bevatten veel te veel suikers. Hierdoor krijg je snel weer trek en verliest de shake eigenlijk zijn ‘functie’; minder eten. Of je krijgt juist veel te weinig binnen waardoor je wel afvalt, maar door afbraak van je spieren later juist weer veel aan zult komen (het welbekende jojo-effect). Daarbij is het voor je spijsvertering belangrijk als je lichaam aan het werk wordt gezet. Door kauwen achterwege te laten mis je al een heel deel van het proces dat hierbij hoort.

Eiwitshake

Een eiwitshake is een supplement (dus geen vervanger!) dat je waarschijnlijk associeert met bulky sporters. Misschien denk je dat je hier dik van wordt als je niet enorm veel aan de gewichten hangt. Eiwit is nodig voor je spieren. Dus hoe meer spier je hebt, hoe hoger de behoefte aan eiwit. Maar andersom werkt het ook; als je onvoldoende eiwit binnen krijgt gaat dit ten koste van je spieren. Hoe minder spier, hoe meer vet. Dat gaat je niet helpen bij het afvallen! Je moet er dus altijd voor zorgen dat je voldoende eiwit binnen krijgt en dat is lastiger dan je denkt. Dit is mogelijk met een goed voedingspatroon maar het zou kunnen dat een eiwitshake voor jou een mooie toevoeging is.

Maaltijdreep

Hier zijn enorm veel variaties op te vinden. ‘Gezonde’ tussendoortjes, ‘low carb bars’, de overtuigende kreten zijn niet zuinig. Wees erop attent dat de claims niet altijd kloppen. Low carb zit soms vol met suiker en vaak bevatten ze nauwelijks vezels of is de voedingswaarde in het algemeen heel laag. Dan zit je dus calorieën te eten waar je lijf niets mee kan. Het gevaar van een tussendoortje is bovendien dat je hierdoor toch meer calorieën op een dag eet dan de bedoeling is. Vulling dus.

Sportsbar:

Dit klinkt zo mogelijk nóg gezonder dan een maaltijdreep. Over het algemeen zijn ze dat ook, zolang je ze bij een vertrouwd adres haalt. Meestal is de voedingswaarde van zo’n bar vrij hoog. Waar je wel op moet letten is dat dit bedoeld is als extraatje voor als je flink gesport hebt en je de opgebouwde tekorten snel weer aan wilt vullen. Als jouw doel is om af te vallen, zou het zomaar kunnen dat je dit niet in deze mate wilt doen.

Lightproducten:

Dit blijft voor velen toch nog een valkuil. Er zijn ook een hoop wisselende meningen over. Maar als jij wilt afvallen zijn er twee dingen belangrijk; ten eerste dat je voeding een hoge voedingswaarde heeft en ten tweede dat je leert gezonder (en dus minder zoet) te eten omdat dit slechte trek verminderd. Lightproducten zijn nou eenmaal moeilijk met deze principes te verenigen.

Stop met straffen

Wil je echt stappen maken? Leer dan je lijf te respecteren en zorg er goed voor! Denk na over wat je eet en wees kritisch over je gedrag en gedachten. Helpen deze je of word je erdoor belemmerd? Heb je moeite om de juiste leefstijl te vinden die bij jou past en jou helpt jouw doelen te bereiken? Je hoeft niet altijd alles alleen te doen; schakel een coach in.