Wat zijn en wat doen BCAA's

BCAA’s concentreren zich met name in de spieren, waar ze nodig zijn voor opbouw en herstel van spierweefsel en daarnaast kunnen worden afgebroken voor de productie van energie. Ook zorgen BCAA’s voor minder snelle verzuring van de spieren. Er zijn sterke aanwijzingen dat BCAA’s de synthese van mitochondriën (energie producerende organellen in lichaamscellen) bevorderen en daarmee de vitaliteit van weefsels ondersteunen en weefselveroudering tegengaan. Een goede inname van BCAA’s is gunstig voor spiermassa, spierkracht, spiercoördinatie, uithoudingsvermogen en vitaliteit. Beweging versterkt de gunstige effecten van BCAA’s op de spieren. Tevens zijn BCAA’s belangrijk voor het goed functioneren van de lever, hersenen en het immuun- en antioxidantsysteem. Bij duursporters gaan BCAA’s immunosuppressie tegen; ouderen hebben een betere weerstand tegen infecties bij een goede inname van BCAA’s. 

BCAA’s zijn betrokken bij de regulatie van de eiwitsynthese en eiwitstofwisseling; ze bevorderen de eiwitsynthese terwijl ze de eiwitafbraak remmen. Vertakte aminozuren zijn essentieel voor het groeien, reparatie en functie van cellen en weefsels. In de hersenen zijn BCAA’s essentieel voor de synthese van neurotransmitters. Bij de verbranding van BCAA’s ontstaat ook glutamaat, dat naar behoefte in glutamine kan worden omgezet. Leucine verhoogt de insulinegevoeligheid en insuline-afgifte en draagt bij aan een gezonde glucosestofwisseling. Isoleucine is ook betrokken bij de glucosestofwisseling en bevordert daarnaast de vetzuuroxidatie. Metabolieten die bij de verbranding van BCAA’s ontstaan, kunnen naar de lever worden getransporteerd en daar worden gebruikt voor de synthese van glucose (gluconeogenese).

Bij diabetici zorgen BCAA’s voor een betere glycemische controle, gaan ze versnelde spierafbraak bij het ouder worden tegen en ondersteunen ze vermoedelijk de hart- en nierfunctie. Ook zijn er aanwijzingen dat een hogere inname van BCAA’s de kans verkleint om diabetes te ontwikkelen. Tevens was een hogere inname van BCAA’s in humaan epidemiologisch onderzoek geassocieerd met een kleinere kans op overgewicht en obesitas, vermoedelijk mede door het verhogen van de basale stofwisseling, het bevorderen van de opname en oxidatie van glucose in spierweefsel, het remmen van de eetlust en verhogen van de leptinesecretie door vetweefsel.

Bronnen waar BCAA's in zitten 

Vlees, vis, gevogelte, eieren, zuivel, bonen, noten, zaden

Tekenen van een mogelijk tekort

Afname spiermassa en spierkracht, gebrek aan energie en uithoudingsvermogen, verwarring, depressie, verstoorde glucose-, vet- en eiwitstofwisseling.

Indicaties

Verbeteren conditie spieren (sport, zwaar lichamelijk werk, spiertrauma, sarcopenie, veroudering, spierdystrofie, ALS, COPD)
Grote metabole stress (operatie, (brand)wonden, sepsis, kanker)
Metabool syndroom, diabetes type 2
Levercirrose, hepatische encephalopathie
Nierziekten
Tardieve dyskinesie
Contra-indicaties

Zwangerschap en het geven van borstvoeding (vanwege het ontbreken van veiligheidsgegevens)

Gebruiksadviezen

Algemene adviesdosering: 3-9 gram per dag tussen de maaltijden innemen (minimaal een half uur voor, of twee uur na een maaltijd) met water of vruchtensap (en niet met eiwit bevattende (zuivel)dranken)
Sport: 10-20 gram/dag
Leveraandoeningen zoals hepatische encefalopathie: 30 gram/dag
Maximale dosering: 60 gram/dag

Interactie

Neem BCAA’s niet samen in met andere aminozuren zoals tryptofaan, fenylalanine, tyrosine en/of methionine. Ze gebruiken hetzelfde transportmechanisme en remmen elkaars opname.
Inname met vruchtensap verhoogt de opname van BCAA’s.
Corticosteroïden kunnen de behoefte aan BCAA’s verhogen door verhoging van de afbraak van BCAA’s en afname van eiwitsynthese, gestimuleerd door BCAA’s.
De opname van vanuit het maagdarmkanaal en het transport naar de hersenen wordt mogelijk geremd door BCAA’s. Wees terughoudend met suppletie met BCAA’s.
BCAA’s dragen bij aan een gezonde glucosestofwisseling en kunnen de werking van antidiabetica ondersteunen; diabetici dienen hiermee rekening te houden.
De werkzaamheid van neemt mogelijk af door suppletie met BCAA’s.
Veiligheid

Inname van BCAA’s in een dosis tot circa 60 gram per dag is waarschijnlijk veilig. De veilige bovengrens van inname van leucine is berekend op 500 mg/kg/dag. Bij suppletie met BCAA’s met leucine, isoleucine en valine in een verhouding van 2:1:1 komt dit neer op een veilige bovengrens van inname van 1 gram/kg/dag.